Yüksek Fırındaki Kimyasal Olaylar
Yüksek fırın içerisine üflenen sıcak hava kok kömürünü yakarak karbondioksit CO2 haline dönüştürür. CO2 ise yüksek sıcakta kok ile yeniden reaksiyona girerek karbonmonoksit CO şeklinde parçalanır. Bu reaksiyonlar sonucu asıl bileşenleri azot N2 ve karbonmonoksit CO olan bir gaz fırın içerisinde yükselir.
Karbonmonoksit doymamış bir bileşiktir. Daha fazla yanması mümkündür ve oksijeni kendisine bağlamayı çok sever. Çok iyi bir redükleyici olmasının diğer bir nedeni de gaz olarak her yere nüfuz edebilmesidir. Bu nedenle poröz ve çatlaklı cevherler daha kolay redüklenebilirler. Karbonmonoksit fırın içerisinde yükselirken redüksiyon işlemi de demir oksitler üzerinde kademeli olarak gerçekleşir. Azot reaksiyonlarda yer almaz ve değişime uğramaz.
Ön ısıtma: Fırının üst kısmında nem ve kristal suyu buharlaşır; biraz altında ise yüksek sıcaklıklarda karbonatlar parçalanır:
CaCO3 →CaO + CO2 Endoderm
FeCO3 →FeO + CO2 reaksiyon
Bu reaksiyonlar için gereken ısının kok ve sıcak havadan alınması icap eder.
Redüksiyon: Fırının daha alt kısımlarında yaklaşık 400oC ‘da endirekt redüksiyon gerçekleşir ve cevherler oksijence fakirleşirler. 800oC’da , demir süngeri diye tabir edilen, sünger yapısında demir meydana gelir. Bu bölgede şu reaksiyonlar olur:
3Fe2O3 + CO → 2Fe3O4 + CO2 Endoderm
Fe3 O4 + CO →3FeO+ CO2 Endoderm
FeO + CO →Fe+CO2 Ekzoterm
Son reaksiyondan elde edilen ısı ile ilk iki reaksiyon için gerekli redüksiyon ısısı karşılandıktan sonra, bir miktar artık ısı da meydana gelir.
Yaklaşık 750oC’dan sonra daha yüksek sıcaklıklarda demir oksidin kızgın kok ile teması sonucu direkt redüksiyon oluşur
Fe3O4+4C→3Fe+4CO endoderm
FeO+C→Fe+CO endoderm
Aynı anda karbon kısmen yanar ve CO oluşur. Bu reaksiyon demir oksitlerin redüksiyonu için gerekli ısıdan daha azını verdiği için direkt redüksiyon sırasında ilaveten kok yakılması gerekmektedir.
Karbürizasyon: katı halde yaklaşık olarak 900oC’da başlayan demir karbür Fe3C teşekkülüne denir.
3Fe+2CO→Fe3C+CO2
Daha sonraları kızgın kok ve demir arasındaki reaksiyon sonucunda demir karbür meydana gelir.
3Fe+C→Fe3C
Demir karbür hem katı hem de sıvı içerisinde çözünür. Bu nedenle elde edilen karbonlu ham demirin saf demire göre ergime noktası düşer.
Yüksek Fırındaki Kimyasal Olaylar için yorumlar kapalı