Kompleks olarak bağlı metal içeren atıksuların elektrokoagülasyon prosesi ile arıtımı
Günümüzde ağır metal içeren atıksuların arıtılması gerek bu tip akımların çok çeşitli kaynaklarının
olması gerekse kirlenmede taşıdıkları önem nedeniyle dikkatle değerlendirilmesi gereken bir nokta
olarak gündeme gelmektedir. Kompleks olarak bağlı metal içeren atıksular, bünyelerinde organik
kompleks yapıcıların (organik ligandların) bulunduğu atıksulardır. Henüz bu atıksularının arıtımı
için uygun bir arıtma teknolojisi tanımlanmamıştır. Bu çalışmada elektrokoagülasyon prosesinin, metal
son işlemleri endüstrisi kompleks olarak bağlı metal içeren atıksularına uygulanabilirliği, bir asidik
nikel çinko kaplama banyosundan kaynak bazında alınan atıksu numunesi ile bu işlemi takip eden
yıkamaları karakterize etmek üzere hazırlanan kompozit numune (TOK=173-207 mg/L; Ni=275-291
mg/L, Zn=226-236 mg/L) kullanılarak araştırılmıştır. Elektrolit konsantrasyonunun, başlangıç pH
sının ve akım yoğunluğunun çinko ve nikel ile birlikte organik madde (TOK) giderimi üzerine etkileri
incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Deneysel çalışmadan elde edilen sonuçlar; paslanmaz çelik
elektrodların kullanıldığı elektrokoagülasyon uygulaması ile söz konusu atıksulardan nikel ve çinkonun
% 100 verimle tamamen giderilebildiğini göstermiştir. Başlangıç pH sının ve elektrolit konsantrasyonunun
TOK giderimi üzerine önemli bir etkisinin olmadığı ve atıksuyun kendi bünyesindeki klorür
konsantrasyonunun elektrokoagülasyon prosesinin işletimi için yeterli olduğu sonucuna varılmıştır.
Akım yoğunluğunun etkisinin belirlendiği deneysel çalışmalarda ise 2.25-9.0 mA/cm2 akım yoğunlukları
arasında artan akım yoğunluğu ile TOK giderme veriminin arttığı, daha yüksek akım yoğunluklarında
(22.5-56.25 mA/cm2 aralığı) ise aynı TOK giderim verimlerine daha kısa sürelerde ulaşıldığı
belirlenmiştir. Bu proses ile optimum işletme koşullarında (akım yoğunluğu= 22.5 mA/cm2; başlangıç
pH= 6); numunenin kendi bünyesindeki çözünmüş madde konsantrasyonundan elektrolit olarak
faydalanılarak çinko ve nikel tamamen, TOK ise %50 oranında giderilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çelik elektrodlar, elektrokoagülasyon, kompleks olarak bağlı metal içeren
atıksular, metal son işlemleri endüstrisi, nikel ve çinko giderimi, organik madde giderimi.
Kompleks olarak bağlı metal içeren atıksuların elektrokoagülasyon prosesi ile arıtımı için yorumlar kapalı