ya da , değişik sıcaklıklardaki iki ya da daha çok akışkanın, ısılarını, birbirine karışmadan (temas etmeden) birinden diğerine aktarmasını sağlayan cihazlardır.

Eşanjörlerde genelde akışkanlar birbirlerinden bir transfer yüzeyi ile ayrılırlar ve akışkanların birbirlerine karışmaları bu sayede önlenir. Eşanjörlerin kullanım alanları çok geniştir. Proses, petrokimya, enerji santralleri, bina , klima santralleri, , gemi inşa, kağıt üretimi, atıksu, ısı geri kazanımı, ve diğer endüstriyel sektörlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Günlük yaşamda karşılaşılan en yaygın örnekleri olarak, araba radyatörleri, split klima serpantinleri, hava ısıtıcıları, kombilerdeki kullanma suyu ısıtıcıları, yağ soğutucuları ilk akla gelenlerdir.

Endüstriyel tip eşanjörler aşağıdaki etkenlere göre sınıflandırılırlar.

  1. Konstrüksiyona göre eşanjör sınıflandırması
  2. Isı Transfer Prosesine göre eşanjör sınıflandırması
  3. Yüzey Yoğunluğuna göre eşanjör sınıflandırması
  4. Geçiş çeşitliliğine göre eşanjör sınıflandırması
  5. Akışkan Sayısına Göre Eşanjör Sınıflandırılması
  6. Isı transfer Düzeneğine eşanjör sınıflandırması

Konstrüksiyona Göre Eşanjör Sınıflandırılması

  1. Borulu Eşanjör
    1. Çift borulu eşanjör(double pipe)
    2. Gövde borulu eşanjör
      1. Plaka tipi yönlendirici eşanjör
      2. Rod tipi yönlendiricili eşanjör
    3. Burgulu borulu eşanjör
  2. Plakalı Eşanjörler
    1. Contalı plakalı eşanjör
    2. Kaynaklı plakalı eşanjör
    3. Spiral eşanjör
    4. Lamel tipi eşanjör
  3. Genişletilmiş yüzeye sahip eşanjör
    1. Finli borulu eşanjör
    2. Finli plakalı eşanjör
  4. Regenaratörler
    1. Sabit matris eşanjör
    2. Döner tip eşanjör(Rotary).

    Isı Transfer Prosesine Göre Eşanjör Sınıflandırılması

  5. Doğrudan Temas Halindeki Eşanjör Tipleri
  6. Dolaylı Temas Halindeki Eşanjör Tipleri
    1. Doğrudan Isı Transferi
    2. Depolama ile Isı Transferi

Yüzey Yoğunluğuna Göre Eşanjör Sınıflandırılması

  1. Kompakt eşanjörler (yüzey alanı yoğunluğu >=700 m²/m³ )
  2. Kompakt olmayan eşanjörler (yüzey alanı yoğunluğu <=700 m²/m³ )

Geçiş Çeşitliliğine Göre Eşanjör Sınıflandırılması

  1. Tek geçişli eşanjör
    1. Paralel akışlı eşanjör
    2. Ters akışlı eşanjör
    3. Kesişen akışlı eşenjör (crossflow)
  2. Çok Geçişli eşanjör
    1. Genişletilmiş yüzeye sahip eşanjör
      1. Kesişen ters akışlı eşanjör
      2. Kesişen paralel akışlı eşanjör
    2. Paralel Ters akışlı genişletilmiş yüzeye sahip eşanjör.(gövde ve boru karışık dizayn)
    3. Ayrılan akışlı genişletilmiş yüzeye sahip eşanjör
    4. Bölünen akışlı genişletilmiş yüzeye sahip eşanjör

Akışkan Sayısına Göre Eşanjör Sınıflandırılması

  1. İki akışkanlı eşanjör
  2. Üç akışkanlı eşanjör
  3. Üçten fazla sayıda akışkanlı eşanjör

Isı transfer Düzeneğine eşanjör sınıflandırması

  1. Her iki tarafta da tek fazlı konveksiyonlu eşanjör
  2. Bir tarafta tek fazlı diğer tarafta iki fazlı konveksiyonlu eşanjör
  3. Her iki tarafta da iki fazlı konveksiyonlu eşanjör
  4. Radiyative ısı transferi ile kombine konveksiyonlu eşanjör