Ahmet KILIÇ, Ayşegül LATİFOĞLU
Hacettepe Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, 06800 Ankara
akilic@hacettepe.edu.tr, aysegull@hacettepe.edu.tr
ÖZET – Bu çalışmada, ozonlama ile birlikte katalizör olarak demir oksit partikülleri kullanılarak sudan
klorlu organik kirletici giderimi araştırılmıştır. Demir oksit katalizörü olarak suda çözünürlüğü düşük ve
doğada yaygın olarak bulunan geotit (α-FeOOH) kullanılmıştır. Klorlu organik kirleticilere model olarak
sularda doğal bozunma reaksiyonları yavaş olarak bilinen Trikloroetilen (TCE) ve Tetrakloroetilen (PCE)
seçilmiştir. Bu kirleticilerin sudan O3/α-FeOOH ile arıtım çalışmaları laboratuar ortamında, çeşitli
deneysel koşullarda tam karışımlı kesikli reaktörde gerçekleştirilmiştir. Bireysel ozonlama, TCE’nin
sudan gideriminde % 95’e varan oranlarda etkili olmuştur. Ozon işlemine α-FeOOH ilavesi, sudan
ozonun katalitik ayrışmasını hızlandırmasına rağmen aynı çözeltilerde TCE giderimine olumlu olarak
ilave bir katkı sağlamamıştır. Buna karşın, bireysel ozonlamanın PCE giderimine katkısı sadece % 20
iken, katalitik sistemde ozonun dönüşümü hızlanması ile birlikte bu oran % 84 ’lere yükselmiştir. Alınan
sonuçlar ışığında, sudan TCE gideriminde moleküler ozonun etkisinin önemli olduğu gözlenirken, PCE
gideriminde ozonun katalitik dönüşümünde sırasında oluşması muhtemel radikallerin reaktivitesinin rol
oynadığı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler – Ozon, katalitik ozonlama, demiroksit, geotit, TCE, PCE
ABSTRACT – In this study, ozonation together with an iron oxide catalyst was used to investigate the
removal of chlorinated organic pollutants in water. Geotite(α-FeOOH) that has low water solubility and
been abundantly present on earth was used as an iron oxide catalyst. Trichloroethylene (TCE) and
tetrachloroethylene (PCE) that have slow reactions in nature were selected as model chlorinated
organic compounds in water. Treatment studies by using O3/α-FeOOH was conducted in the laboratory
by using a batch reactor at various experimental conditions. Individual ozonation was effective for the
removal of TCE to the level of % 95. Although catalytic decomposition rate of ozone was increased,
removal of TCE was not enhanced by the addition of α-FeOOH in ozonation process. On the other
hand, the contribution of the individual ozonation to PCE removal was only % 20 and this ratio was
increased to %84 by the increase in the rate of ozone conversion in the catalytic system. Experimental
results indicated that the effect of molecular ozone was important for the removal of TCE, while the
reactivity of radicals probably produced upon the catalytic ozone conversion played a role in PCE
removal.
Keywords: Ozon, catalytic ozonation, iron oxide, geotite, TCE, PCE

http://e-kutuphane.cmo.org.tr/pdf/470.pdf